Để triển khai một hệ thống mạng hoàn chỉnh thì không thể nào thiếu DHCP Server. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về thuật ngữ này khiến việc triển khai không mang lại hiệu quả cao. Qua bài viết này, cùng Wiki. lanit xem ngay DHCP Server là gì và những thông tin cơ bản về DHCP Server nhé!
DHCP là gì?
DHCP là từ viết tắt của thuật ngữ “Dynamic Host Configuration Protocol”, dịch ra có nghĩa “giao thức cấu hình máy chủ động”. Hiểu một cách đơn giản, DHCP là máy chủ mạng để cung cấp tới người dùng địa chỉ IP cho các thiết bị mạng. Nếu không có DHCP, các thiết bị truy cập trên internet không có địa chỉ để phân biệt danh tính và giao tiếp với nhau.
Không chỉ phân phối và theo dõi địa chỉ IP, hệ thống DHCP còn có khả năng thiết lập mối quan hệ giữa IP và tên miền. Vì thế, có thể nói DHCP rất quan trọng trong hệ thống mạng.
DHCP Server là gì?
Có nhiều hệ thống sử dụng giao thức DHCP như: máy chủ, máy trạm, các thông điệp,… Vậy, DHCP Server là gì trong số các thiết bị trên? Đây chính là máy chủ đảm nhận chức năng kết nối mạng và trả về thông tin, dữ liệu tới các thiết bị nếu máy trạm gửi yêu cầu. Nếu không có máy chủ DHCP thì người quản trị phải tự tạo địa chỉ IP cho từng Client nên tốn rất nhiều thời gian và công sức.
DHCP được hoạt động như thế nào?
DHCP Server có cách thức hoạt động khá đơn giản và dễ hiểu. Giao thức này vận hành theo nguyên tắc tự động hoá nên không cần phải tốn quá nhiều công sức của người quản trị. Khi thiết bị cần truy cập vào internet gửi tới máy chủ DHCP 1 yêu cầu, máy chủ sẽ tự động gán IP khả dụng cho thiết bị đó. Sau khi được gán địa chỉ IP, thiết bị cần truy cập gửi thêm 1 thông báo để DHCP xác nhận thiết bị đã có IP để truy cập vào mạng. Đồng thời. DHCP cũng gửi thêm các thông tin liên quan tới thời gian sử dụng địa chỉ IP.
Các thuật ngữ được sử dụng trong DHCP
Để triển khai hiệu quả giao thức cấu hình máy chủ, bạn cần phải nắm được các thuật ngữ thường được sử dụng trong DHCP:
- DHCP Client: Đây là các thiết bị yêu cầu truy cập vào mạng internet. DHCP Client sẽ nhận địa chỉ IP từ máy chủ để kết nối và sử dụng mạng. Ví dụ về DHCP Client: máy tính, tivi, điện thoại, máy in,…
- DHCP Server – máy chủ DHCP: Đây là nơi tiếp nhận các yêu cầu được gửi đến từ Client, sau đó gán địa chỉ IP khả dụng và riêng biệt cho từng thiết bị.
- Binding: Đây là thông tin liên quan tới cấu hình máy chủ và được quản lý bởi DHCP Server.
- DHCP Lease: Chính là thời gian địa chỉ IP được sử dụng trước khi hết hạn và cần cấp IP mới.
- DHCP Relay Agents: Thường gặp ở các hệ thống mạng có quy mô lớn và kết cấu phức tạp. Thành phần này đóng vai trò trung gian để kết nối máy chủ và máy trạm.
>>> Xem thêm: Blade Server là gì? Từ A – Z Kiến Thức Về Blade Server
Lý do nên sử dụng dịch vụ DHCP?
Hầu hết các thiết bị đang kết nối vào mạng internet đều có sử dụng dịch vụ DHCP. Lý do là bởi giao thức này mang lại khá nhiều tiện ích. Khi sử dụng dịch vụ DHCP, thiết bị của bạn được cấp cho một địa chỉ IP riêng biệt. Nhờ đó, thiết bị sẽ không gặp phải tình trạng bị trùng địa chỉ với các thiết bị khác và hạn chế tối đa lỗi gửi thông tin nhầm thiết bị.
Khi máy chủ DHCP gặp phải vấn đề và không thể gửi địa chỉ IP cho Client thì nó vẫn có khả năng cấp cho thiết bị yêu cầu truy cập mạng một địa chỉ động. Vì thế, quy trình cấp IP cho các thiết bị không bao giờ bị gián đoạn dù máy chủ có gặp phải bất kì lỗi nào.
Đánh giá ưu và nhược điểm của DHCP
Dưới đây là đánh giá về ưu và nhược điểm của DHCP:
Ưu điểm
Máy chủ DHCP sở hữu nhiều ưu điểm được người dùng đánh giá cao như sau:
- Máy chủ tự động gửi địa chỉ IP tới các thiết bị yêu cầu truy cập mạng. Vì thế tiết kiệm thời gian để nhà quản trị có thể làm được nhiều công việc khác nữa.
- Máy chủ DHCP không bao giờ gán trùng địa chỉ IP cho nhiều thiết bị nên hạn chế xảy ra những xung đột giữa các Client.
- DHCP cho phép quản lý mạng và các địa chỉ IP trên cùng 1 hệ thống nên việc quản lý, giám sát trở nên dễ dàng và chính xác hơn. Đồng thời, người quản trị cũng có thể thay đổi cấu hình mạng để nâng cấp hạ tầng cho khách hàng.
- DHCP có khả năng cung cấp nhiều địa chỉ IP đến nhiều thiết bị chỉ trong vài giây. Do đó đảm bảo cho thiết bị truy cập vào internet một cách nhanh chóng.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm như trên thì giao thức DHCP cũng tồn tại một số hạn chế cần khắc phục.
- Đôi khi, DHCP sẽ gửi đến thiết bị yêu cầu truy cập mạng địa chỉ IP động. Địa chỉ này không thực sự hiệu quả đối với Client cần truy cập mạng thường xuyên mà chỉ phù hợp với thiết bị ít tham gia internet.
- Đối với quy mô mạng rộng lớn như văn phòng, doanh nghiệp thì sử dụng DHCP cho các thiết bị không mang lại hiệu quả cao. Vì thế, giao thức cấu hình máy chủ động thường dùng cho các thiết bị ở hộ gia đình nhiều hơn.
- DHCP có nguy cơ gặp phải những cuộc tấn công gây mất khả năng bảo mật thông tin của các thiết bị.
>>> Xem thêm: Client Server là gì? Tìm Hiểu Mô Hình Client – Server
Làm thế nào giúp bảo mật DHCP Server?
Như đã trình bày ở trên, máy chủ DHCP đảm nhận nhiệm vụ thu thập những yêu cầu gửi đến từ Client. Sau đó, máy chủ gán địa chỉ IP phù hợp cho các thiết bị để truy cập vào mạng nhanh chóng và ổn định. Ngoài ra, giao thức cấu hình máy chủ động còn cung cấp tới thiết bị những thông tin về IP để người dùng nắm được thời gian sử dụng cũng như các thông tin khác liên quan.
Các cuộc tấn công có thể xảy ra đối với DHCP
DHCP không an toàn tuyệt đối mà phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công từ những yếu tố bên ngoài. Dưới đây là 2 kiểu tấn công vào giao thức DHCP thường gặp nhất:
- Tấn công vào DHCP xuất phát từ máy trạm: Đôi khi, các thiết bị bất hợp pháp hoặc mất quyền kiểm soát sẽ liên tục gửi các yêu cầu truy cập mạng về DHCP. Khi đó, máy chủ DHCP hoạt động theo nguyên tắc tự động cũng sẽ gửi liên tục các IP về những thiết bị không được xác thực đó. Lâu dần, DHCP sẽ cạn kiệt địa chỉ IP và các Client khác không truy cập mạng ổn định được.
- Tần công vào DHCP xuất phát từ máy chủ: Một số đối tượng dùng thủ thuật để tấn công vào máy chủ DHCP và nắm quyền kiểm soát. Sau đó, các thành phần này tạo nên trang website có chứa mã độc để đánh cắp thông tin. Mặt khác, các đối tượng cũng có thể làm cho Client không truy cập vào mạng được gây ra tình trạng tắc nghẽn. Một cách tấn công nữa là các đối tượng khiến cho Client gửi yêu cầu truy cập tới máy chủ DHCP nhưng lại được chuyển tới máy chủ của kẻ đánh cắp thông tin.
>>> Xem thêm: Database Server là gì? Ưu & Nhược Điểm Của Database Server
Những thông điệp giao tiếp giữa DHCP server và DHCP Client
Để máy trạm và máy chủ gửi yêu cầu truy cập/tiếp nhận yêu cầu thì cần phải có những thông điệp giao tiếp giữa 2 hệ thống này.
- DHCP Discover: Khi Client gửi yêu cầu truy cập mạng tới máy chủ bằng 1 tập tin thì nó được coi là thông điệp DHCP Discover.
- DHCP Offer: Sau khi máy chủ tiếp nhận tập tin yêu cầu thì sẽ gửi lại tới thiết bị thông điệp có chứa địa chỉ IP và cấu hình bổ sung.
- DHCP Request: Nếu Client chấp nhận địa chỉ IP thì gửi về máy chủ tập tin đồng ý chấp nhận.
- DHCP Acknowledge: Máy chủ sẽ gửi lại thông điệp này tới Client để xác minh thông tin và hoàn tất quá trình cung cấp IP.
- DHCP Nak: Đây là thông điệp được DHCP gửi đến Client để thông báo rằng địa chỉ IP của thiết bị đã hết hạn hoặc không còn giá trị.
- DHCP Release: Gói tin này được DHCP Client gửi đến máy chủ để thông báo IP không được dùng nữa và có thể xóa bất cứ lúc nào.
Làm thế nào giúp bảo mật DHCP Server?
Mỗi kiểu tấn công vào DHCP cần thiết lập một kế hoạch khác nhau để bảo mật thông tin. Vậy, làm cách nào để bảo mật cho DHCP Server?
- Với kiểu tấn công DDoS gây tắc nghẽn mạng, bạn có thể sử dụng các dịch vụ chống DDoS để ngăn cản sự tấn công và bảo vệ thông tin.
- Với kiểu tấn công bằng cổng máy chủ giả mạo, bạn nên ngăn chặn bằng Switch – bộ chuyển mạch.
- Ngoài ra, bạn cũng có thể bảo mật thông tin cho DHCP Server bằng những cách sau: quét virus thường xuyên, không tải phần mềm hay truy cập các trang web đáng ngờ, thường xuyên lưu trữ lại dữ liệu quan trọng,…
FAQS ( Câu Hỏi Thường Gặp)
Xung đột IP khi sử dụng DHCP khắc phục như thế nào?
Mặc dù DHCP giúp giảm thiểu khả năng xảy ra xung đột địa chỉ IP, nhưng vẫn có thể xảy ra. Trong trường hợp này, người quản trị cần phải giải quyết bằng cách giải phóng địa chỉ IP bị trùng lặp. Nếu vấn đề vẫn không được giải quyết, bạn có thể thử khởi động lại thiết bị router. Nếu cả hai cách trên không hiệu quả, nguyên nhân xung đột có thể xuất phát từ các yếu tố khác, và cần kiểm tra các yếu tố đó.
Có thể ngăn chặn tấn công bằng cách sử dụng DHCP Client không hợp pháp?
Có. Ngăn chặn bằng cách triển khai các biện pháp bảo mật trong mạng, như sử dụng tường lửa, giới hạn số lượng địa chỉ MAC được phép sử dụng trên một cổng của switch, và thiết lập các chính sách để kiểm soát việc sử dụng địa chỉ IP. Điều này giúp ngăn chặn các hoạt động không hợp pháp và bảo vệ mạng khỏi các tấn công sử dụng DHCP Client không được ủy quyền.
Địa chỉ IP động và địa chỉ IP tĩnh trong môi trường DHCP khác nhau như thế nào?
Để xác định sự khác biệt giữa địa chỉ IP động và địa chỉ IP tĩnh trong môi trường DHCP, bạn có thể kiểm tra xem địa chỉ IP có thay đổi theo thời gian không. Địa chỉ IP động thường thay đổi khi thiết bị kết nối lại vào mạng, trong khi địa chỉ IP tĩnh thường được cấu hình và không thay đổi sau một khoảng thời gian nhất định. Thông qua việc quan sát sự thay đổi của địa chỉ IP, bạn có thể xác định loại địa chỉ mà một thiết bị đang sử dụng.
Kết luận
Qua bài viết trên, LANIT đã cùng bạn đọc tìm hiểu DHCP Server là gì cũng như một số thông tin cần biết về giao thức này. Hy vọng bạn đọc sẽ hiểu hơn về DHCP Server để xây dựng hệ thống mạng hiệu quả.
Comments are closed.