Network Marketing là gì? Có phải lừa đảo không?

Network Marketing là một mô hình bán hàng và tiếp thị đã trở nên quen thuộc trong lĩnh vực kinh doanh. Tuy nhiên, tại Việt Nam, hình thức kinh doanh này đã gặp nhiều ý kiến trái chiều do bị ảnh hưởng bởi một số đối tượng có hành vi trục lợi cá nhân. Vậy Network Marketing là gì? Liệu nó có phải là một phương pháp hiệu quả trong kinh doanh? Làm thế nào để thực hiện Network Marketing một cách hợp lý? Hãy cùng Wiki Lanit tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết dưới đây.

Network Marketing là gì?

Network Marketing, còn được biết đến với các thuật ngữ khác như kinh doanh đa cấp, tiếp thị đa tầng hoặc kinh doanh mạng lưới, là một mô hình kinh doanh trong đó sản phẩm hoặc dịch vụ được tiếp thị và bán thông qua mạng lưới các nhà phân phối độc lập. Mỗi nhà phân phối có khả năng bán sản phẩm và tìm kiếm thêm người khác để tham gia vào mạng lưới của họ. Thu nhập của các nhà phân phối thường phụ thuộc vào số lượng sản phẩm họ bán được và sự phát triển mạng lưới kinh doanh của họ.

Ví dụ: Ban đầu bạn là một khách hàng của Công ty A và sau khi thấy tiềm năng kinh doanh trong sản phẩm của họ, bạn quyết định trở thành một nhà phân phối độc lập cho công ty đó. Điều này có nghĩa là bạn sẽ tham gia vào việc quảng cáo sản phẩm, mời người khác mua hàng, và thuyết phục họ trở thành những đối tác phân phối “cấp dưới” của bạn. Họ sẽ tiếp tục làm công việc tương tự, mời gọi người khác tham gia, và qua đó, một mạng lưới kinh doanh đa tầng, đa cấp (network marketing) sẽ được hình thành. Các thành viên trong mạng lưới này có thu nhập từ việc bán hàng của họ cũng như từ hoa hồng được nhận từ việc bán hàng của những “đối tác cấp dưới” của họ.

Lịch sử hình thành và phát triển Network Marketing

Sau khi bạn đã nắm vững khái niệm về Network Marketing là gì, hãy cùng điểm qua lịch sử phát triển của mô hình này. Network marketing xuất hiện lần đầu vào những năm 1940 tại Hoa Kỳ và trải qua một loạt giai đoạn phát triển quan trọng, có thể chia thành 4 giai đoạn cốt lõi:

• Giai đoạn 1945-1979: Đây là giai đoạn network marketing mới bắt đầu nảy nở, nhưng chưa được công nhận chính thức. Nhiều công ty hoạt động trong lĩnh vực này và áp dụng nhiều quy định chưa hợp lý. Tuy nhiên, không có sự quan tâm hay văn bản luật nào của chính phủ tại thời điểm này.
• Giai đoạn 1980-1989: Chính phủ bắt đầu thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ cho mô hình network marketing trong giai đoạn này. Nhiều doanh nghiệp chuyển sang áp dụng mô hình này, tuy nhiên, do nó còn mới mẻ, nên nó vẫn khá phức tạp và khó tiếp cận với công chúng.
• Giai đoạn 1990-1999: Network marketing bắt đầu trở nên phổ biến hơn và được công nhận rộng rãi trong cộng đồng kinh doanh. Nó trở thành một hình thức kinh doanh thực thụ.
• Giai đoạn 1999 đến nay: Network marketing tiếp tục phát triển và lan rộng trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.

Các thuật ngữ trong Network Marketing là gì?

Trước khi khám phá cách thức hoạt động của Network Marketing, hãy làm quen với và hiểu rõ một số thuật ngữ quan trọng sau:

• Direct Sales – Bán hàng trực tiếp: Các công ty sử dụng Network Marketing thường để quảng bá và bán sản phẩm của họ trực tiếp cho khách hàng, không thông qua kênh phân phối trung gian cụ thể.
• Entrepreneurs that are self-employed (IBO) – Doanh nhân tự kinh doanh: Những người tham gia network marketing thường được gọi là IBO, viết tắt của “Independent Business Owners” (Chủ doanh nghiệp độc lập), vì họ hoạt động như là chủ doanh nghiệp riêng của họ.
• Distributor – Nhà phân phối: Hầu hết các công ty tiếp thị đa cấp xem xét thành viên là nhà phân phối không phải nhân viên bán hàng.
• Downline – Tuyến dưới: Các thành viên được tuyển dụng hoặc đăng ký bởi một nhà phân phối cá nhân, tạo thành tuyến dưới của họ. Tất cả những người này đều đóng góp vào lợi nhuận của nhà phân phối gốc thông qua doanh số bán hàng của họ.
• Upline – Tuyến trên: Tất cả các nhà phân phối ở mọi cấp độ trên một nhà phân phối cụ thể trong hệ thống phân cấp.
• Plan – Kế hoạch: Để sử dụng Network Marketing một cách hiệu quả, bạn cần xác định các phương thức khác nhau mà nhà phân phối có thể kiếm tiền thông qua. Kế hoạch này cũng mô tả cách thay đổi mức lương dựa trên doanh số bán hàng và số lượng đối tác mới được tuyển dụng.
• Sponsorship – Tài trợ: Hành động của một người khiến một cá nhân khác gia nhập công ty hoặc chương trình Network Marketing.
• Recruit or collaborate – Tuyển dụng hoặc cộng tác: Hành động đưa một cá nhân vào công ty hoặc chương trình Network Marketing thông qua việc tìm và thuyết phục họ gia nhập. Người thực hiện tuyển dụng được thưởng dựa trên hiệu suất và doanh số của đối tác mới.

Lợi ích khi kinh doanh theo mô hình Network Marketing là gì?

#1. Tiếp cận khách hàng tốt

Nhờ vào hình thức bán hàng trực tiếp này, các doanh nhân có thể tương tác với khách hàng trực tiếp và hiệu quả hơn. Họ cũng có thể nhanh chóng giới thiệu sản phẩm và dịch vụ của mình cho khách hàng mục tiêu, tạo cơ hội bán hàng và tạo ra nguồn thu nhập ổn định.

#2. Đào tạo kinh doanh

Trong lĩnh vực Network Marketing, các doanh nhân được hướng dẫn và đào tạo về cách xây dựng một kinh doanh thành công. Điều này bao gồm việc phát triển kỹ năng bán hàng, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng quản lý thời gian. Những kỹ năng này đều là quan trọng trong việc phát triển kinh doanh.

#3. Tự do và linh hoạt

Network Marketing mang đến cho bạn sự tự do và linh hoạt trong việc quản lý thời gian làm việc. Bạn có thể làm việc vào bất kỳ thời điểm nào và ở bất kỳ đâu mà không phải tuân thủ một lịch trình cố định.

#4. Không giới hạn khả năng kiếm tiền

Khi tham gia hoạt động kinh doanh theo mô hình mạng lưới, bạn có cơ hội kiếm thu nhập không giới hạn. Bạn có thể tăng thu nhập của mình bằng cách tập trung vào việc phát triển mạng lưới khách hàng và đội ngũ nhân viên kinh doanh.

#5. Phát triển cá nhân

Network Marketing cũng giúp bạn phát triển các kỹ năng cá nhân như sự tự tin, khả năng lãnh đạo, kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề. Đây là những kỹ năng quan trọng giúp bạn mở cánh cửa thành công và tăng sự tự tin trong bản thân.

Rủi ro của Network Marketing là gì?

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng Network Marketing cũng đối diện với một số thách thức và rủi ro cụ thể.

#1. Đòi hỏi nỗ lực và kiên trì

Network Marketing là một mô hình kinh doanh đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì để xây dựng mạng lưới kinh doanh và tăng doanh số bán hàng. Thường thì, khi mới bắt đầu trong lĩnh vực này, bạn sẽ không thấy lợi nhuận ngay lập tức. Thành công trong Network Marketing đòi hỏi bạn phải kiên trì và quyết tâm.

#2. Kỹ năng lãnh đạo và quản lý

Các thành viên tham gia Network Marketing cần có khả năng lãnh đạo và quản lý để phát triển và quản lý mạng lưới kinh doanh của họ. Vì vậy, để thành công trong ngành này, bạn cần phải rèn luyện nhiều kỹ năng, bao gồm quản lý thời gian, quản lý nhân sự, quản lý tài chính và kỹ năng giao tiếp.

#3. Gặp khó khăn trong việc tạo đội ngũ bán hàng

Network Marketing đòi hỏi bạn phải xây dựng một đội ngũ bán hàng mạnh mẽ để phát triển mạng lưới kinh doanh của bạn. Tuy nhiên, tìm kiếm và giữ chân các nhà phân phối có năng lực và tận tâm là một thách thức khó khăn, đòi hỏi đầu tư nhiều thời gian và công sức.

#4. Rủi ro liên quan đến khía cạnh pháp lý và đạo đức

Một số công ty thực hiện Network Marketing không tuân thủ các quy định pháp luật , các nguyên tắc đạo đức trong ngành. Điều này có thể dẫn đến rủi ro cho các nhà phân phối và gây ảnh hưởng đến uy tín của ngành công nghiệp. Chọn lựa một công ty Network Marketing có danh tiếng tốt và tuân thủ quy định pháp luật là điều quan trọng để tránh các rủi ro trong kinh doanh của bạn.

Điểm nổi bật của Network Marketing là gì?

Dưới đây là một số đặc điểm của Network Marketing mà bạn cần biết:

• Đây là phương pháp marketing với mục tiêu tăng cường bán lẻ.
• Mô hình kinh doanh này được phát triển nhờ vào mạng lưới người tham gia khổng lồ với nhiều cấp bậc.
• Việc chào hàng trực tiếp có thể được thực hiện ở bất kỳ đâu không chỉ tại địa điểm phân phối chính của công ty.
• Những thành viên thuộc Network Marketing có thể có lợi nhuận từ nhiều nguồn như tiền hoa hồng, tiền thưởng, chiết khấu,…
• Network marketing giúp nhà kinh doanh không tốn chi phí vào mạng lưới phân phối hay chi phí cho các nhân viên bán hàng như cửa hàng kinh doanh thông thường.
• Các công ty kinh doanh theo mô hình đa cấp có thể là nhà sản xuất trực tiếp hoặc là nhà phân phối của nhà sản xuất khác.

Cách thức hoạt động của Network Marketing

Network Marketing, hay còn gọi là MLM (Multi-Level Marketing), tiếp thị liên kết, hoặc nhượng quyền kinh doanh, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau.

Trong mô hình này, các công ty tạo ra cấp độ khác nhau của nhân viên bán hàng. Tức là, nhân viên bán hàng được khuyến khích mở rộng mạng lưới bán hàng của họ bằng cách tuyển dụng thêm những nhân viên bán hàng khác. Những người này, khi tạo ra một cấp mới (được gọi là “tuyến dưới”), sẽ kiếm tiền từ doanh số bán hàng của họ cũng như từ doanh số bán hàng của những người trong cấp mình đã tạo ra. Theo thời gian, các cấp mới có thể xuất hiện, tạo ra nhiều cấp khác nhau, đồng thời cũng đóng góp nhiều khoản hoa hồng khác nhau cho người ở cấp cao nhất và cấp ở giữa.

Do đó, thu nhập của nhân viên bán hàng phụ thuộc vào việc họ tuyển dụng và cũng như việc bán sản phẩm. Người tham gia sớm và nằm ở cấp cao nhất trong hệ thống sẽ tận dụng tối đa quyền lợi hoa hồng của họ.

Cách phân loại Network Marketing là gì?

Dựa theo phạm vi

• Phạm vi quốc gia: Là hình thức mạng lưới kinh doanh chỉ trong lãnh thổ quốc gia. Mọi cấp bậc, người tham gia đều thuộc cùng một đất nước.
• Phạm vi quốc tế: Rộng hơn so với phạm vi quốc gia, hệ thống đa cấp được phát triển trên nhiều quốc gia.

Dựa theo tính chất công việc

• Chân chính: Hình thức đa cấp tuân thủ luật pháp, quy định. Sản phẩm dịch vụ chân chính đem lại giá trị thật cho người sử dụng
• Biến chất: Hình thức đa cấp thu lợi một cách bất chính. Hình thức này thường xảy ra khi người tham gia phải trả một khoản phí hay đặt cọc bất hợp lý.

Các loại hình Network Marketing

Dưới đây là 4 loại hình Network Marketing phổ biến

Single-tier Network Marketing

Bạn có thể tham gia vào chương trình liên kết của một công ty để bán sản phẩm hoặc dịch vụ của họ thông qua mô hình Single-tier Network Marketing, còn gọi là tiếp thị mạng lưới một cấp. Trong mô hình này, bạn không cần tuyển dụng thêm các nhà phân phối khác, và nguồn thu nhập chính của bạn đến từ việc bán sản phẩm trực tiếp.

Một số chương trình liên kết có thể trả tiền cho bạn dựa trên việc bạn thúc đẩy lưu lượng truy cập đến trang web của họ. Single-tier Network Marketing cũng bao gồm các kế hoạch liên kết như trả tiền cho mỗi nhấp chuột (PPC) và trả tiền cho mỗi khách hàng tiềm năng (PPL).

Two-tier Network Marketing

Khác với tiếp thị mạng lưới đơn cấp, Two-tier Network Marketing yêu cầu bạn tuyển dụng thêm một số người. Tuy nhiên, thu nhập của bạn không hoàn toàn phụ thuộc vào việc này. Bạn được hưởng hoa hồng từ doanh số bán hàng trực tiếp của mình (hoặc lưu lượng truy cập đến một trang web) và cũng từ doanh số bán hàng trực tiếp hoặc lưu lượng truy cập được tạo ra bởi các chi nhánh hoặc nhà phân phối mà bạn đã tuyển dụng.

Multilevel Network Marketing

Một số tổ chức bán hàng trực tiếp sử dụng mô hình tiếp thị đa cấp (Multilevel Network Marketing) để khuyến khích các nhà phân phối hiện tại tuyển dụng thêm những nhà phân phối mới và chia sẻ một phần doanh số từ những người này. Những người này được gọi là “tuyến dưới” của bạn. Các nhà phân phối cũng có lợi nhuận từ việc bán sản phẩm trực tiếp cho khách hàng.

Hierarchical Decomposition Model

Bậc thang ly khai đang được xem là mô hình tiên tiến nhất hiện nay, cho phép mỗi nhà phân phối có thể tuyển dụng số lượng không giới hạn những thành viên tuyến dưới (tương tự mô hình đa tầng).

Trong mô hình bậc thang ly khai, cấp bậc được xây dựng một cách cấp bậc. Ở mỗi cấp bậc, mức hoa hồng cá nhân và hoa hồng đội nhóm sẽ được thiết lập riêng biệt, tùy thuộc vào cấp bậc của những nhà phân phối tuyến dưới. Mô hình này cho phép nhà phân phối nhận hoa hồng không bị giới hạn về số cấp bậc, đồng thời đảm bảo tính công bằng trong việc trả hoa hồng.

Lưu ý khi lựa chọn hình thức Network Marketing là gì?

Không phải ai cũng có đủ kiên nhẫn để nghiên cứu sâu về network marketing, và điều này đã dẫn đến nhiều trường hợp thất bại khi thử áp dụng cách thức kinh doanh này. Dưới đây là một số điểm quan trọng bạn nên xem xét khi chọn lựa Network Marketing:

• Đừng tập trung quá vào mối quan hệ hiện có: Trong thực tế, việc tiếp thị đối với gia đình hoặc bạn bè thường không còn hiệu quả, và nó có thể tạo ấn tượng xấu về network marketing. Thay vào đó, hãy mở rộng mối quan hệ ra ngoài để tìm kiếm tiềm năng mới.
• Xây dựng mối quan hệ chân thành: Network marketing không nên được thực hiện bằng cách lợi dụng mối quan hệ. Điều này chỉ đúng đối với những người không chuyên nghiệp hoặc không có tầm nhìn dài hạn. Hãy phát triển kỹ năng chuyên nghiệp, trở thành một chuyên gia bán hàng và tuyển dụng một cách chân thành, không chỉ tập trung vào mối quan hệ hiện có.
• Đừng để lỡ mất cơ hội: Hãy luôn chuẩn bị tinh thần rằng những người bạn tiềm năng có thể rời bỏ bạn bất cứ lúc nào. Họ có thể chuyển sang mạng lưới hoặc doanh nghiệp khác nếu không nhận được sự tôn trọng hoặc thấy họ không được đánh giá đúng giá trị của họ. Thời gian sẽ giúp bạn phân biệt ai thực sự có tiềm năng.
• Xây dựng danh sách các đối tác trung thành: Ngoài việc quản lý danh sách khách hàng tiềm năng, hãy xây dựng một danh sách riêng cho các đối tác trung thành của bạn. Khi giới thiệu họ về mô hình kinh doanh và chính sách thưởng hoa hồng, hãy chú ý đến thái độ của họ và chắc chắn rằng bạn xây dựng một mối quan hệ dựa trên sự hỗ trợ lẫn nhau. Điều này là cơ sở để xây dựng một đội ngũ đối tác trung thành.

Các ví dụ về xây dựng Network Marketing thành công

Dưới đây là danh sách một số công ty đã áp dụng thành công mô hình Network Marketing:

• Tupperware: Thương hiệu này được thành lập tại Mỹ vào năm 1938 và nổi tiếng với sản phẩm chính là hộp đựng thực phẩm bằng nhựa. Tupperware đã xây dựng mạng lưới tiếp thị đa cấp rộng lớn và hiện có hàng triệu buổi tiệc sử dụng sản phẩm của họ trên khắp thế giới mỗi phút.
• Amway: Là tập đoàn kinh doanh theo mạng lưới lớn nhất trên toàn cầu. Amway được thành lập tại Michigan vào năm 1959 và đã phát triển mạng lưới hơn 3 triệu đại diện trên 100 quốc gia. Công ty kinh doanh các sản phẩm liên quan đến chăm sóc sức khỏe, làm đẹp và gia đình.
• Herbalife: Là một công ty tiếp thị đa cấp kinh doanh các sản phẩm thực phẩm chức năng. Herbalife được thành lập tại California vào năm 1980 và hiện có hàng triệu nhà phân phối độc lập trên toàn cầu.

Những thắc mắc về Network Marketing

Làm thế nào để tham gia vào Network Marketing?

Để tham gia Network Marketing, bạn có thể bắt đầu bằng cách tìm kiếm các công ty hoạt động theo mô hình này và đăng ký tham gia. Khi tham gia, bạn trở thành một nhà phân phối sản phẩm của công ty và bắt đầu xây dựng đội ngũ bán hàng của riêng bạn.

Có phải Network Marketing là một cách để kiếm tiền nhanh chóng?

Đó là quan điểm sai lầm. Network Marketing không phải là một phương thức kiếm tiền nhanh chóng. Để đạt được thành công trong lĩnh vực này, bạn cần phải đầu tư nỗ lực, thời gian và kiên nhẫn.

Network Marketing có phải là hình thức kinh doanh đa cấp không?

Chính xác, đó là một hình thức kinh doanh đa cấp, trong đó người bán hàng vừa bán sản phẩm vừa xây dựng đội ngũ bán hàng nhằm tăng doanh số và thu nhập.

Network Marketing có lừa đảo không?

Không phải tất cả các công ty hoạt động theo mô hình Network Marketing đều là lừa đảo. Tuy nhiên, một số công ty lợi dụng mô hình để hoạt động trái phép, liên quan đến tính phi hợp pháp và trái đạo đức.

Kết luận

Qua những thông tin hữu ích trên, Wiki Lanit mong rằng bạn đã hiểu hơn phần nào về Network Marketing là gì cũng như những giá trị mà mô hình kinh doanh này mang lại. Đồng thời có thể lựa chọn cho mình hình thức kinh doanh phù hợp. Hãy theo dõi thêm các bài viết khác từ Wiki Lanit để cập nhật những thông tin hữu ích khác nhé!