TFTP là gì? 5 Bước Sử Dụng TFTP Trong Windows

Trong thế giới công nghệ ngày càng phát triển, việc truyền tải và chia sẻ dữ liệu giữa các thiết bị mạng là một yếu tố cốt lõi để đảm bảo hoạt động hiệu quả và bền vững của hệ thống. Trong lĩnh vực này, TFTP đã trở thành một trong những giao thức quan trọng và phổ biến nhất. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu TFTP là gì và hướng dẫn chi tiết cách sử dụng TFTP Server 2023 nhé!

TFTP là gì?

TFTP là viết tắt của “Trivial File Transfer Protocol” (Giao thức Truyền tập tin Đơn giản). Đây là một giao thức truyền tập tin nhẹ và đơn giản được sử dụng trong mạng máy tính để truyền tải các tập tin giữa các thiết bị thông qua giao thức UDP (User Datagram Protocol).

Sơ đồ hoạt động của TFTP là gì?

• Bước 1: Máy khách (client) gửi yêu cầu truyền tải file đến máy chủ (server) thông qua gói tin TFTP Request. Yêu cầu bao gồm tên file và loại yêu cầu (đọc hay ghi file).
• Bước 2: Máy chủ nhận yêu cầu và kiểm tra tính hợp lệ của nó. Nếu yêu cầu hợp lệ, máy chủ tiếp tục xử lý yêu cầu, nếu không, nó gửi gói tin lỗi về cho máy khách.
• Bước 3: Nếu yêu cầu hợp lệ và là yêu cầu đọc (READ), máy chủ mở file yêu cầu và bắt đầu gửi các gói tin dữ liệu (DATA) chứa nội dung của file về máy khách.
• Bước 4: Máy khách nhận gói tin dữ liệu và gửi lại gói tin ACK (Acknowledgment) xác nhận việc nhận dữ liệu. Nếu máy khách không nhận được dữ liệu hoặc có lỗi, nó có thể gửi gói tin lỗi để yêu cầu máy chủ gửi lại dữ liệu.
• Bước 5: Quá trình truyền dữ liệu qua các gói tin DATA và ACK tiếp tục cho đến khi toàn bộ file được truyền đi hoặc có lỗi xảy ra.
• Bước 6: Nếu yêu cầu hợp lệ và là yêu cầu ghi (WRITE), máy chủ chuẩn bị nhận dữ liệu. Máy khách gửi các gói tin dữ liệu (DATA) chứa nội dung của file đến máy chủ.
• Bước 7: Máy chủ nhận gói tin dữ liệu và gửi lại gói tin ACK (Acknowledgment) xác nhận việc nhận dữ liệu. Nếu máy chủ không nhận được dữ liệu hoặc có lỗi, nó có thể gửi gói tin lỗi để yêu cầu máy khách gửi lại dữ liệu.
• Bước 8: Quá trình truyền dữ liệu qua các gói tin DATA và ACK tiếp tục cho đến khi toàn bộ file được ghi hoặc có lỗi xảy ra.
• Bước 9: Sau khi việc truyền tải dữ liệu hoàn tất, máy chủ và máy khách đều đóng kết nối TFTP.

Mục đích sử dụng của TFTP là gì?

Dưới đây là những mục đích sử dụng của TFTP  bạn nên biết:

Truyền tệp

TFTP (Trivial File Transfer Protocol) được sử dụng chủ yếu để truyền tải các tệp tin nhỏ và không đòi hỏi tính bảo mật cao trong môi trường mạng. Các tệp tin như cấu hình, firmware, và phần mềm nhỏ có thể được dễ dàng chuyển tải giữa máy chủ và máy khách thông qua TFTP.

Hoàn toàn có thể khởi động từ xa linh hoạt mà không cần dùng đến ổ cứng

TFTP đóng vai trò quan trọng trong khởi động hệ thống từ xa mà không cần sử dụng ổ cứng cục bộ. Trong môi trường mạng, máy tính hoặc thiết bị có thể khởi động từ một hệ điều hành hoặc hình ảnh đã được lưu trữ trên máy chủ TFTP.

Upgrade code

TFTP cung cấp một phương tiện đơn giản để nâng cấp và cập nhật mã (code) cho các thiết bị mạng, như router, switch, hoặc access point. TFTP cho phép nâng cấp mã một cách dễ dàng thông qua việc truyền tải các tệp tin mã từ máy chủ đến thiết bị đích.

Sao lưu cấu hình mạng

Một trong những mục đích quan trọng của TFTP là sao lưu cấu hình mạng. Trong viễn cảnh thay đổi cấu hình hay phục hồi hệ thống, TFTP được sử dụng để sao lưu các tệp tin cấu hình từ các thiết bị mạng, giúp bảo vệ dữ liệu và cấu hình quan trọng trước những rủi ro không mong muốn.

Sao lưu các tệp cấu hình bộ định tuyến

Bộ định tuyến là trái tim của mạng, và cấu hình của chúng rất quan trọng. TFTP cho phép người quản trị mạng sao lưu các tệp cấu hình từ các thiết bị bộ định tuyến và lưu trữ chúng an toàn trên máy chủ.

Lưu hình ảnh IOS

TFTP là một lựa chọn phổ biến để lưu trữ và cập nhật hình ảnh IOS (Internetwork Operating System). Việc này cho phép người quản trị mạng dễ dàng nâng cấp và thay đổi phiên bản hệ điều hành của các thiết bị mạng.

Khởi động PC mà không cần đĩa

TFTP cũng được sử dụng để khởi động máy tính từ xa mà không cần sử dụng các đĩa cứng hoặc thiết bị lưu trữ cục bộ. Trong môi trường PXE (Preboot Execution Environment), máy tính có thể tải hệ điều hành hoặc các ứng dụng khởi động từ máy chủ TFTP.

Các loại TFTP là gì?

Read request

Read request là loại TFTP request được sử dụng khi máy khách muốn đọc nội dung của một file từ máy chủ. Khi máy khách muốn nhận một tệp tin từ máy chủ, nó gửi một gói tin yêu cầu đọc (RRQ) chứa tên file cần đọc và các tham số khác liên quan đến việc truyền tải dữ liệu. Sau khi máy chủ nhận được RRQ, nó sẽ tìm và gửi nội dung của file yêu cầu dưới dạng các gói tin Data Packet (DATA) đến máy khách.

Write request

Write request là loại TFTP request được sử dụng khi máy khách muốn ghi nội dung vào một file trên máy chủ. Khi máy khách muốn truyền một tệp tin lên máy chủ, nó gửi một gói tin yêu cầu ghi (WRQ) chứa tên file cần ghi và các tham số khác liên quan đến việc truyền tải dữ liệu. Sau khi máy chủ nhận được WRQ, nó sẽ chấp nhận dữ liệu từ máy khách dưới dạng các gói tin Data Packet (DATA) và xử lý để lưu nội dung vào file tương ứng.

Data Packet

Data Packet là loại gói tin trong TFTP chứa các phần nội dung của file cần truyền tải. Máy chủ sẽ chia file thành các phần nhỏ và đóng gói chúng trong các Data Packet để gửi đến máy khách. Máy khách nhận các Data Packet và lưu trữ nội dung vào file cục bộ. Sau khi máy khách nhận được Data Packet, nó sẽ gửi lại một gói tin xác nhận (ACK) cho máy chủ để thông báo việc nhận dữ liệu thành công và yêu cầu gói tin tiếp theo.

Acknowledgement request

Acknowledgement request là loại gói tin trong TFTP được máy khách gửi lại máy chủ để xác nhận rằng nó đã nhận được và xử lý thành công một hoặc nhiều Data Packet. Khi máy khách nhận được Data Packet từ máy chủ, nó sẽ gửi một gói tin xác nhận (ACK) chứa số thứ tự của Data Packet đã nhận.

Ưu điểm nổi bật của TFTP

Dưới đây là những ưu điểm nổi bật của TFTP bao gồm:

Sử dụng UDP (User Datagram Protocol) – Giao thức tối ưu để truyền tải dữ liệu

TFTP được xây dựng trên giao thức UDP, giúp giảm độ trễ trong quá trình truyền tải dữ liệu. UDP là một giao thức không kết nối, không đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu và không yêu cầu thiết lập kết nối trước khi truyền tải. Điều này làm cho TFTP trở thành một giao thức nhanh chóng và hiệu quả trong việc truyền tải các tệp tin nhỏ.

Dễ thực hiện hơn

TFTP có cấu trúc đơn giản và dễ hiểu, làm cho việc triển khai và cấu hình nhanh chóng và dễ dàng. Vì nó chỉ hỗ trợ các thao tác đơn giản như đọc và ghi tệp tin, không yêu cầu quá trình thiết lập phức tạp như giao thức FTP (File Transfer Protocol), giúp giảm bớt gánh nặng về quản trị và bảo trì hệ thống mạng.

Yêu cầu mã hóa ít hơn

TFTP không cung cấp các tính năng bảo mật mạnh mẽ như mã hóa dữ liệu, điều này làm cho nó trở nên dễ triển khai hơn trong các môi trường mạng nhỏ và đơn giản hóa quá trình truyền tải dữ liệu. Trong những trường hợp không yêu cầu tính bảo mật cao, TFTP giúp giảm thiểu sự phức tạp và chi phí liên quan đến mã hóa và giải mã dữ liệu.

Sử dụng ít bộ nhớ hơn

Do tính đơn giản và nhẹ nhàng, TFTP yêu cầu ít tài nguyên bộ nhớ hơn so với các giao thức truyền tải dữ liệu phức tạp khác như FTP. Điều này làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho các thiết bị mạng có tài nguyên bộ nhớ hạn chế hoặc trong các môi trường mạng có số lượng lớn các thiết bị cần truyền tải dữ liệu nhỏ.

Trường hợp cần cần sử dụng TFTP là gì?

• Truyền tải các tệp tin nhỏ và không yêu cầu tính bảo mật cao: TFTP thích hợp để truyền tải các tệp tin nhỏ như cấu hình, firmware, và hình ảnh IOS. Nó đơn giản và nhanh chóng, nhưng không cung cấp tính bảo mật mạnh mẽ như các giao thức truyền tải dữ liệu phức tạp khác.
• Môi trường mạng có tài nguyên bộ nhớ hạn chế: TFTP yêu cầu ít tài nguyên bộ nhớ hơn so với các giao thức phức tạp hơn như FTP.
• Khởi động từ xa và cập nhật firmware: TFTP thường được sử dụng trong việc khởi động từ xa cho các thiết bị mạng hoặc cập nhật firmware cho các thiết bị như router, switch, hoặc access point. Nó giúp giảm tải công việc cài đặt và cập nhật hệ điều hành hoặc firmware một cách nhanh chóng và đơn giản.

Hướng dẫn các  bước cụ thể sử dụng TFTP Client trong Windows

TFTP Client trong Windows không được kích hoạt mặc định, do đó người dùng cần thực hiện các bước sau để kích hoạt nó thông qua applet Control Panel Programs and Features:

• Bước 1: Bạn cần mở Control Panel bằng cách nhấn vào mục Open Control Panel. Sau đó, dùng Windows Search để tìm kiếm mục Control Panel.

• Bước 2: Trong Control Panel, hãy chọn mục Programs.

• Bước 3: Tiếp theo, bạn nhấn vào mục Turn Windows features on or off.

• Bước 4: Trong hộp thoại Windows Features, bạn tìm và chọn TFTP Client để kích hoạt nó. Sau khi hoàn tất quá trình, bạn hãy bắt đầu quá trình khởi động lại thiết bị.

• Bước 5: Bây giờ, bạn có thể sử dụng lệnh tftp thông qua Command Prompt để truy cập vào TFTP. Để biết thêm thông tin, bạn có thể sử dụng lệnh help hoặc truy cập trang tham chiếu dòng lệnh tftp trên trang web của Microsoft.

Kết luận

Hy vọng bài viết này đã cung cấp đầy đủ cái nhìn tổng quan TFTP là gì và hướng dẫn cần thiết để bạn có thể sử dụng TFTP Server một cách thành thạo và tự tin trong môi trường mạng của mình. Chúc bạn thành công và đạt được những kết quả xuất sắc trong việc quản lý dữ liệu và nâng cấp thiết bị mạng với TFTP Server 2023!